Czym jest zanieczyszczenie powietrza?
Zanieczyszczenie powietrza to obecność szkodliwych substancji w atmosferze ziemskiej, co może mieć negatywny wpływ na zdrowie ludzi i innych organizmów żywych, a także na całe naturalne środowisko. Pochodzenie słowa smog ma swoje korzenie w dwóch anglojęzycznych słowach: smoke - dym oraz fog - mgła. Wdychanie zanieczyszczonego powietrza może przyczynić się do powstawania alergii, chorób oraz ogólnego pogorszenia funkcjonowania naszego organizmu.
Skąd się bierze smog?
Możemy wymienić dwa rodzaje smogu: smog londyński oraz smog typu Los Angeles. Smog londyński występuje zazwyczaj w sezonie grzewczym (na przełomie października do marca) - wówczas występują największe stężenia szkodliwych pyłów. W jego skład wchodzą również tlenki siarki (IV), tlenki azotu, tlenki węgla, sadza oraz wspomniane już trudno opadające pyły. Za występowanie tego smogu odpowiada inwersja temperatur. Jest to zjawisko atmosferyczne polegające na wzroście temperatury powietrza wraz z wysokością. Drugim, znanym rodzajem smogu jest smog typu Los Angeles (inaczej tzw. smog fotochemiczny). Występuje on przede wszystkim w miesiącach letnich, w strefach subtropikalnych. W jego skład wchodzą przede wszystkim gazy: tlenki węgla, tlenki azotu i węglowodory.
Skutki wysokiego stężenia pyłów zawieszonych
Jakie zmiany w organizmie człowieka powoduje długotrwała ekspozycja na zanieczyszczone powietrze?
- Zmiany w obrębie układu oddechowego - kłopoty z oddychaniem, świszczący oddech, zapalenie oskrzeli i płuc, napady kaszlu i astmy itp.
- Problemy z absorpcją tlenu we krwi, powodujące schorzenia układu krwionośnego i centralnego układu nerwowego
- Obniżenie odp*rności na różnego rodzaju infekcje (system odp*rnościowy człowieka jest bardzo osłabiony)
- Uszkodzenie między innymi takich narządów wewnętrznych jak nerki, wątroba, nadnercza, ale również i kości
- Problemy związane z płodnością
- Gromadzenie się zanieczyszczeń w ciele może wywołać zmiany nowotworowe.
Przyczyny i skutki występowania wysokiego stężenia szkodliwych gazów
NO₂, czyli dwutlenek azotu, to gaz toksyczny zanieczyszczający powietrze, którego głównym źródłem są emisje z transportu drogowego. Podrażnia on oczy, nos i gardło, atakując również układ oddechowy i powodując problemy z oddychaniem, rozedmę płuc i oskrzeli. Mają również niekorzystny wpływ na wątrobę, śledzionę i krew. Najbardziej może to wpłynąć na osoby z astmą, gdyż zwiększona zawartość dwutlenku azotu we wdychanym powietrzu może prowadzić do częstszych i bardziej intensywnych ataków. Dzieci z astmą i osoby starsze z chorobami serca są najbardziej narażone na skutki działania NO₂.
Ozon (O₃), głównie występuje w stratosferze, czyli warstwie ozonowej. Warstwa ta chroni nas przed nadmiernym promieniowaniem UV. Ozon szkodliwy staje się, gdy znajduje się przy powierzchni ziemi. W dolnych warstwach atmosfery pojawia się poprzez spłynięcie ze stratosfery, a częściowo poprzez powstawanie w wyniku reakcji chemicznych zachodzących pod wpływem światła słonecznego.
Wysokie stężenia ozonu zagrażają naszemu zdrowiu poprzez podrażnianie błony śluzowej, oczu, powoduje suchy kaszel, a podczas wysiłku fizycznego może wywołać poczucie lęku. Dlatego też ozonatory, które możemy kupić w celu odświeżania i oczyszczenia powietrza w naszym domu, nie zawsze są do końca dobre dla naszego zdrowia.
CO, czyli tlenek węgla, znany powszechnie jako czad, to silnie toksyczny związek chemiczny, który powstaje w wyniku niecałkowitego spalania paliw kopalnych oraz biopaliw, a rozprowadzany jest przez wiatry i cyrkulację powietrza. Tlenek węgla zmniejsza zdolność transportu tlenu przez hemoglobinę w naczyniach krwionośnych, co skutkuje niewystarczającym dotlenieniem naszych organów, takich jak mózg, tkanka nerwowa czy serce i zaburza ich pracę.
SO₂ to powszechnie występujący gaz zanieczyszczający powietrze atmosferyczne, emitowany przez zakłady ciepłownicze i przemysłowe. Bardzo łatwo wchodzi w reakcję z innymi substancjami i tworzy szkodliwe związki, takie jak na przykład kwas siarkowy i kwas siarkawy, a w efekcie doprowadza do powstania kwaśnych deszczy. Dużo wyższe jego stężenia możemy zaobserwować przy drogach, na których występuje wzmożony ruch samochodowy. Głównym problemem jest jego bardzo wysoka emisja, która przyczynia się do zanieczyszczenia powietrza. Dwutlenek siarki dodatkowo powoduje problemy z oddychaniem, astmę, przewlekłe zapalenie oskrzeli, choroby układu krążenia oraz bóle głowy.
Co mogę zrobić, aby poprawić jakość powietrza?
- Nie pal śmieci!
- Nie korzystaj z paliw stałych!
- Korzystaj częściej z komunikacji zbiorowej!
- Monitoruj jakość powietrza z systemem Airly!
- Wymień swoje źródło ciepła w domu na bardziej ekologiczne!
Ciężko walczyć z problemem, który nie został przez nas dobrze poznany. Naszym celem jest zbudowanie gęstej sieci sensorów w całej Polsce i Europie, co wpłynie na zwiększenie świadomości, czym oddychamy każdego dnia. Pozwoli to także na dokładne zidentyfikowanie źródeł zanieczyszczeń.
Jak mogę się chronić przed smogiem?
Istnieje wiele sposobów na zmniejszenie wpływu zanieczyszczonego powietrza na nasze zdrowie. Każdy nawet minimalnym wysiłkiem może go ograniczyć.
Przede wszystkim, sprawdzaj codziennie map.airly.org, by wiedzieć jak zaplanować swój dzień i aktywność na zewnątrz, czy warto tego dnia pojechać do pracy rowerem, czy może lepiej wybrać tramwaj lub jak może wpłynąć na Ciebie spacer z rodziną po obiedzie.
Pamiętaj, że smog najbardziej szkodliwy wpływ ma na kobiety w ciąży, małe dzieci, osoby starsze i osoby ze schorzeniami układu oddechowego jak np. astmatycy.
Nasz organizm czasem potrzebuje wsparcia w postaci witamin. W przypadku walki ze smogiem według naukowców jest kilka istotnych, które skutecznie nas w tym wspomagają, a są to witaminy C, E oraz te z grupy B, więc warto uzupełniać swoją dietę o produkty bogate w te suplementy.
Oprócz tego, warto również na okres grzewczy zaopatrzyć się w sprawdzone maski antysmogowe i dobry oczyszczacz powietrza. Koniecznie trzeba pamiętać, że często wtedy powietrze na zewnątrz jest gorsze niż w domu, więc otwieranie okien jedynie pogarsza sprawę.
